Wat videomarketeers kunnen leren van Kurt Cobain

Verhalen vertellen op zo’n manier dat ze keihard binnenkomen. We willen het allemaal. Maar kunnen we het ook allemaal? Ga zitten voor een masterclass van Kurt Cobain.

Oef. Zelden heb ik zo’n sterk gemaakte documentaire gezien. Het is vrijdagavond, ik ben in Tuschinski Amsterdam. Enigszins lamgeslagen staar ik nu naar de aftiteling van deze overweldigende bundel aan beelden. En muziek, veel muziek, herrie ook, soms. Het doordringende stemgeluid van Kurt Cobain laat de zaal nog heel even muisstil zijn. Dan is het klaar. Gedaan. En we klappen, oh wat klappen we. Hard en lang.

Ik zag dus net het veelbesproken ‘Montage of Heck’. Deze parel over de overleden frontman van Nirvana blijkt een waanzinnig sterke mix van ontroerende familiefilmpjes met Cobain als kind, prachtige animaties, ingesproken zielenroerselen door de puber Cobain, interviews, heel grappige en tegelijkertijd schrijnende homevideo’s van Cobain met vrouw (beiden onder invloed) en kind, en heel veel snelle, heftige beelden. En keiharde muziek. Geen zintuig bleef onaangeroerd.

Diep onder de indruk ben ik. En dat is bijzonder.
Ik ben namelijk helemaal geen fan van Nirvana.

Als filmmaker heb ik het geluk getuige te zijn van heel veel mooie verhalen. Ik kom op de meest uiteenlopende plekken (van een school vol joelende kinderen tot het uiterste puntje van Noorwegen, in de hangars op Schiphol tot aan het kraambed van een vers geboren moeder). Waanzinnig. Dankbaar werk is het.

Les 1: iedereen heeft een verhaal

Een van mijn eerste lessen in het vak kwam van een goede vriend: iedereen heeft een verhaal, zo zei hij. Daar stond ik, met mijn camera. Hup, de straat op! En het klopte. Iedereen heeft een verhaal. Het enige wat je nodig hebt is het lef om door te vragen, een nieuwsgierige blik en een megeling van beleefdheid en brutaliteit. Natuurlijk, de tragische jeugd van Kurt Cobain is een fantastische basis voor een rijke film, een interessante vertelling. Maar juist ook in het alledaagse zitten dus die prachtige verhalen. De bakker om de hoek, de net gescheiden buurman, de caissière van uw favoriete supermarkt: allemaal dragen ze een schat aan ervaringen, visies en ideeën met zich mee.

Les 2: hoe vertel je het verhaal?

Goed. Het verhaal an sich, dat is een. Maar hoe ga je het overbrengen? Een verhaal kan op honderden manieren worden verteld, tenslotte. Dat ‘Montage of Heck’ zo indrukwekkend was, zat ‘m voor mij niet alleen in het onderwerp (waar ik dus niet eens zo gevoelig voor was, want: geen fan) maar bovenal in het ritme van de film en de afwisseling in vormen van vertellen. Nooit eerder zag ik een film zoveel genres tegelijk combineren. Bovendien deed de film aan als een ’trip’, wat ook volledig past bij het verhaal. En dan weet ik niet eens hoe dat moet voelen.

Les 3: veilig=niet altijd goed

En dat is inspirerend. En een bevestiging voor mij dat de meest veilige, meest voor de hand liggende manier om het verhaal te vertellen, lang niet altijd de juiste is. De lat hoog leggen. Verrassen. En zorgen dat de boodschap aankomt. Dat het verhaal raakt tot in het bot. En, als het even kan: ervoor zorgen dat de kijker vol is van de boodschap, ook al was deze vooraf geen ‘fan’. Dat is het doel.

En oh ja: Kurt Cobain was een ware kunstenaar. Ook was hij ontzettend knap. Maar dit geheel terzijde.

Suzanne Sandberg is Filmmaker bij LVB Networks