NPO, bouw geen betaalmuur maar schrap in programma-aanbod

De NPO lijkt het spoor nu helemaal bijster. De kijker moet straks, als het aan de NPO ligt, extra betalen voor het terugkijken van specifieke content. De NPO moet iets anders: namelijk keuzes maken. Kiezen wat je als publieke omroep wél en vooral niet doet in de toekomst.

Verbazing alom de afgelopen dagen over de beoogde plannen van de NPO. Er is sprake van paniekvoetbal (de verplaatsing van EenVandaag, de beoogde dagelijkse soap, de topsalarissen-discussie). De belangrijkste en meest actuele rel is de wens om in de nabije toekomst de belastingbetaler, die al betaald heeft voor de content van de publieke omroep, nogmaals te laten betalen voor een nieuwe dienst: uitgesteld kijken.

Track record marktverstoring

Het NPO-bestuur zet alles op alles om de verwachte daling van de inkomsten op te vangen. Wat beter zou zijn, is om die daling van het budget aan te grijpen om de taakstelling van de NPO nogmaals serieus te bekijken. De overheid heeft met de Publieke Omroep een enorm track record opgebouwd als het gaat om marktverstoring. Door heel veel onzinnig groot amusement te produceren en te programmeren; iets wat de markt volop doet. Door heel veel nieuwsrubrieken en achtergrondprogramma’s te produceren; iets wat de markt ook doet en nog veel marktpartijen hadden en zouden willen doen.

Tekentafel

Wat de Publieke Omroep zou moeten doen, is dus teruggaan naar de tekentafel. Laten Shula Rijxman c.s. zich nog eens de vraag stellen waarvoor de omroep op aarde is. Het onzalige plan om jongeren naar de televisie te lokken, is zo’n geldverslindende en hopeloze exercitie. Het doel was en is om jongeren te bereiken, niet om jongeren perse naar de televisie te lokken. Als je jongeren kunt bereiken, door ze online goedgekeurde content aan te reiken op de plekken waar de jongeren zelf graag rondhangen, is dat helemaal goed. Maar het tegendeel gebeurt. De focus ligt nog altijd op NPO3 (gemiddelde kijkleeftijd: ruim 40 jaar).

De overheid als eigenaar van media assets is sowieso een matig plan. Maar als het dan toch moet –  vanwege de historie, de bestaande banen die veilig gesteld moeten worden en andere oneigenlijke argumenten – zoek het dan in toegevoegde waarde. De Publieke Omroep van dit moment zit een innovatieve mediasector in de weg, marchandeert met topsalarissen, verstoort de marktwerking, bereikt veel te weinig jongeren en levert mondjesmaat programma’s voor doelgroepen die op de vrije markt niet bediend worden.

Dus, beste omroepbestuurders, ga eerst naar de tekentafel. Maak een écht plan voor de toekomst. Maar ga er nou eens niet van uit dat alles wat er in de afgelopen jaren is geproduceerd, óók in de toekomst moet worden gemaakt. Dus grijp de bescheiden teruggang in inkomsten aan om keuzes te maken op basis van inhoud. Dan schrap je ontzettend veel programma’s en hoef je niet met een draagvlakondermijnend plan te komen om de burger extra geld te rekenen voor iets wat al netjes is betaald.